Eski Mezid (Mezit)'li uzun yıllar yöre halkının yetiştirdiği ürünü getirip sattığı önemli bir merkez olmuştur. Eski Mezitli' de halen bir bölümü ayakta duran Roma Dönemine ait Tol (Mabet) adeta yerli ve yabancı tüccarlar ile çevrede yaşayanların uğrak yeriydi. İsyana geçmemiş aşiretler ve köylüleşmemiş, ancak hayvancılıkla uğraşan yerli halk, elde ettiği hayvansal ürünleri buraya getirip satarlardı. Konya Ovası'ndan kervanlar ile zahra, Ankara üzerinden tuz vb. maddeler günlerce yolculuktan sonra buraya getirilir ve cuma günü gelecek olan alıcılar beklenirdi. Cuma günü oldu mu çevre köylerden akın akın insanlar gelip burada alışveriş yaparlardı. Buradaki alışverişlerin çoğunluğu değiştokuş şeklinde olurdu. Yağ getiren, yağ ihtiyacı olan zahrayla, peynir getiren bir başka ihtiyacı ile değiş tokuş yapıp gün bitiminde geri yurduna dönüp giderdi. Buranın en önemli alışverişçileri ise özellikle Mısır ve Kıbrıs' tan gemiler ile mal almaya gelen yabancı tüccarlardı. Bu tüccarların Mersin' de birer yerli (özellikle levanten) temsilcileri (aracıları) vardı. Bu aracılar halktan keçi boynuzu (hamup), odun, defne, palamut, kömür, ma den (ocaklardan gelen) zeytin, zeytin yağı, yapağı vb. ürünleri önceden alıp depolardı. Tüccarlar gemiler ile geldiği zaman ise topladıkları malları deveci (deve kiraya veren nakliyeci)ler ile Tol' dan Karaduvar Limanı' na çektirip, gemiyi teslim ettikten sonra tüccardan parasını alarak hak sahiplerine dağıtırdı. 19.yy. ın ortalarına doğru ise Süveyş Kanalı inşaasına gerekli olan kereste ihtiyacı nedeni ile ticaret büyük oranda gelişmişti. Bu kerestelerin büyük bir bölümü bu yöreden karşılanmıştır. Yine aynı yıllarda Amerika ve Almanya'nın susam ve pamuk talebi üzerine, yörede çeltik ve susam tarımına ağırlık verilmiş, uzun süre iyi kar getirdiği için de göçebe veya yarı göçebelik yapan Aşiretlerin (özellikle Çukurova genelinde) bir çoğu iskana geçerek kimisi toprağa bağlanmış kimisi de sırf kereste ve yük çekmek için deve alarak kervancılık (nakliyecilik) yapmaya başlamıştır. (Özellikle Amerika ve Almanya'nın talep ettiği pamuğu ve askerin gıda ihtiyacını karşılamak için Mısırlı ibrahim Paşa Suriye'den 2000 (Fellah) tarım işçisini getirerek Mersin' den Hatay'a kadar sahil kesime yerleştirmiştir. Sıcak ülkeden getirilen bu işçi aileleri, özellikle Çukurova'nın aşırı sıcağı çok fazla etkilemiyor, kısa sürede istenilen performansı göstererek atıl vaziyette duran arazileri verimli hale getiriyorlardı). Mezitli de iskan Aşiretleri, farklı boylardan ve bölgelerden gelerek buraya iskan etmelerinin, iskandan hemen sonra da özellikle sürü hayvancılığından vaz geçip köylüleşmelerinin nedeni. budur. Yapılan araştırmada, Mezitli' ye iskan aşiretlerin hemen hemen yarısının bu neden ile yük havyancılığı (at ve deve) yetiştiriciliği yaptığı anlaşılmaktadır. Mezitli' nin 19.yy. da sosyo-ekonomik yapısı bir önceki yüzyılla kıyaslandığında; iki önemli faktör öne çıkmaktadır: Birincisi; 17.yy. ın ikinci yarısına kadar burada en az 501 hanede (Hane: 50 x hane başına nüfus ortalaması 12=) 600 nüfus yarı iskan halinde yaşıyordu. O yıllardan hemen sonra, oldukça uzun bir sürece yayılacak olan Osmanlı imparatorluğu' nun sarsıntısı, buna bağlı olarak bozulan asayiş ile birlikte türeyen önü alınmaz eşkiyalık ve son olarak da devlet açıklarını kapatm_k için konulan ağır vergiler, çıkan savaşlara asker almak için halkı baskı altında tutmak, gibi devlet politikaları ülkenin bir çok yerleşkesinde olduğu gibi Mezitli halkını da yeniden göçer hayata zorlamıştır. Bu zorunlu iskandan göçer hayata geçiş tarihi bölümde zikredildiği gibi yine zaman içerisinde bölük pörçük kopmaları gündeme getirmiştir, ana oymak (Mezid Oğulları)tan kopan her bölük (az nüfus daha kolay geçinir düşüncesiyle) farklı bölgelere göçerek kendilerine yeni yurt alanları bulmuş ve daha sonradan da buralara iskan etmişlerdir. ikincisi ise; herşeye rağmen bu yöreyi(atayurdunu) terketmeyen ancak 19.yy. a kadar iskan da etmeyen Mezid Oğulları bölüntüsü olan Koca (Deli) Bekirli adıyla anılan cemaatin sosyo-ekonomik nedenler ile 19.yy. ın ilk çeyreğinden sonra (Kocaören) buraya önem vermeleri ve yukarıda belirttiğimiz gerçekler ile yeniden eski Mezitli'nin ticaret ve yayla (Fındıkpınarı ve yukarı köylerin) yolu üzerinde olması satılacak malların satışa 'mezada) çıkarılacağı (Tol) mükemmel (güvenilir) bir binanın olması, yeniden gelişmesini sağlamıştır. Mezitli'nin alış veriş merkezi oluşunun bir önemli nedeni de o yıllarda özellikle Tarsus'da yaşayan Arap eşkiyaların yörük aşiretlerine saldırmaları, yol kesmeleri eşkiya olmayanların da alış verişlerinin sağlam olmayışından, Türk halkı onlara yakın durmayı (alış verişi) pek makbul saymayışıdır. Daha sonraki yıllarda (19.yy. ın sonlarından itibaren) Mersin şenlenip Yoğurt Pazarı ve Azakhan Pazarları'nın devreye girmesine kadar eski Mezitli önemini önemini korumuş, bu tarihten sonra ise alış veriş merkezi Mersin' e kaymıştır. Tarsuslu Arap eşkiyaları cumhuriyetten sonraya kadar Mersin' e ürününü götürenmasum aşiret kadın ve kızlarını ıssız yerlerde taciz etmeye ve hatta tecavüz ederek parasını pulunu elinden almaya devam etmiştir. Bu yüzden 19. yy'ın sonlarında Mezitli' ye jandarma karakolu kurulmuştur. Mezitli'nin Türk iskan dönemine genel manada bakıldığında Tarsus Farsakları'ndan ayrılan Mezid Oğulları (17.yy.) burayı yurt edinmiş uzun bir süre köylüleşmiş olarak burada yaşamışlardır. 18. yy. da Osmanlı'nın hatalı politikaları yüzünden parçalanarak cemaatler (bölüntü) halinde farklı bölgelere gidip buralarda yurt tutmuşlar. 19. yy. ın başından itibaren ise bu soyun devamı olan Koca(eli) Bekirli cemaati Mezidli (Tol) nin ticari anlamda gelişmesi sonucu daha üst kesimlerden Koca Örel Mevkii' ne kışlak kurup havyancılığın yanı sıra yarı ticaret, nakliyecilik, kısmi ziraate başladılar. ibrahim Paşa isyanı ve ardından ziraat politikası nedeni ile, Koca (Deli) Bekirliler yeniden 'köylüleştiler. 1864' den sonra ekip biçtikleri topraklar kendilerine dağıtılınca, Koca Ören' deki Hu evlere barınaklardan eski Mezitli' ye yaptıkları altı ahır iki katlı taş evlere yerleşmişlerdir. Mezitli' ye ilk muhtarlık mührü Çelebi'nin Seyahatname'sinden anlaşıldığına göre 17. yy. da verilmiştir. Bir süre köy dağıldığı için muhtarlığı lağvedilmiştir. Daha sonra ise 19.yy. ın başlarından itibaren köy statüsüne alınmış ve yeniden mühür verilmiştir. Bu sırada Mezitli Köyü merkezi bugünkü Koca Ören Mekii:dir. 1864' den sonra ise eski Mezitli' ye göçler başlamış ve bu tarihten sonra doğuya (Silifke-Mersin asfaltı çevresine) yayılmasına rağmen 1960 lara kadar köy merkezi burası olmuştur.1968' den sonra . ise kasaba statüsü ne getirilerek Mezitli belediyesi kurulmuştur.